Toán Tiếng Anh: Cầu nối học thuật cho học sinh Việt Nam
Mô hình đào tạo Toán Tiếng Anh tại Việt Nam là một phần của nỗ lực nhằm cải thiện chất lượng giáo dục và tạo điều kiện cho học sinh tiếp cận với kiến thức toán học quốc tế. Hình thức này vừa củng cố khả năng suy luận vừa nâng cao trình độ ngôn ngữ cho các em, từ đó đặt nền móng vững chắc cho việc khai thác tri thức toàn cầu.
Toán học, với ngôn ngữ số học và logic, là công cụ không thể thiếu để hiểu và giải quyết các vấn đề từ đơn giản đến phức tạp như phân tích dữ liệu trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ. Còn tiếng Anh với tư cách là ngôn ngữ quốc tế mở ra cánh cửa giao tiếp và hợp tác toàn cầu, hỗ trợ học sinh tiếp cận với một lượng lớn kiến thức, tài liệu học thuật và nghiên cứu nước ngoài, giúp học sinh mở rộng kiến thức và hiểu biết.
Thông qua tiếp nhận hình thức đào tạo kết hợp này từ sớm, học sinh có lợi thế khi tham gia các kỳ thi Olympic Toán quốc tế và khi xin học bổng du học tại các trường đại học danh tiếng trên thế giới. Kỹ năng giải Toán tiếng Anh (TTA) cũng đặc biệt quan trọng trong bối cảnh toàn cầu hóa và hợp tác quốc tế, đem đến cơ hội nghề nghiệp cao hơn trong đa dạng lĩnh vực, đặc biệt là STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học).
Cảm thấy thách thức, nhưng cũng hứng thú hơn khi học Toán Tiếng Anh
Ở Việt Nam, các trường quốc tế và các trung tâm giáo dục đa ngôn ngữ thường có các chương trình dạy TTA. Mô hình đào tạo này đối mặt với nhiều thách thức như sự khác biệt văn hóa (ngôn ngữ và cấu trúc số trong tiếng Anh và tiếng Việt), khó khăn trong việc tiếp cận nguồn tài liệu, yêu cầu cao về trình độ và phương pháp giảng dạy.
TS. Bùi Việt Hà, Giáo viên TTA tại Trung tâm Đăng Khoa cho biết: “Các học sinh đăng ký đào tạo theo hình thức này tại Đăng Khoa sẽ tiếp nhận chương trình luyện thi đại học chính cho học sinh cấp ba ở Hoa Kỳ và Anh Quốc, nhắm đến kỳ thi vào các đại học hàng đầu như Harvard, Princeton, Oxford hay Cambridge. Giáo trình được dạy phù hợp với các học sinh muốn tham dự các cuộc thi theo tiêu chuẩn quốc tế. Đây là mô hình tốt để đào tạo nguồn học sinh có chất lượng và cần có cơ chế đặc biệt.”
Tại Hội thảo Khoa học Quốc tế về Giáo dục Toán học ICME 2023 tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, ông Đặng Long từ Trung tâm giáo dục Mathlish cũng chia sẻ về những thách thức của giáo viên trong việc giúp hoc sinh đọc hiểu đề bài của TTA. Có nhiều em khi mới bắt đầu học, vốn từ vựng còn hạn chế, đặc biệt là từ vựng toán học, dẫn đến không hiểu đề bài, làm sai và bị hoảng. Những phụ huynh không rành về tiếng Anh cũng gặp tình trạng bối rối vì không hỗ trợ gì được cho con mình. Những lúc như vậy, các giảng viên cần hỗ trợ bằng cách động viên tinh thần, cũng như củng cố từ vựng cho học sinh thông qua khuyến khích nghe và đọc các tài liệu tiếng anh như sách, truyện.
Trong môi trường học tập đa ngôn ngữ, giáo viên cần linh hoạt trong việc kết hợp hai hệ thống giáo dục, đồng thời duy trì sự cân bằng giữa việc giảng dạy toán học chính xác và sử dụng tiếng Anh hiệu quả. TS. Bùi Việt Hà cũng nhấn mạnh, việc giảng dạy Toán bằng Tiếng Anh đòi hỏi đội ngũ giáo viên phải không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn và phương pháp giảng dạy để đáp ứng nhu cầu đa dạng của học sinh. Trên thực tế, học sinh tham gia vào chương trình TTA thường cảm thấy được thách thức hơn nhưng cũng hứng thú hơn với việc học.
Ngoài Trung tâm Đăng Khoa hay Trung tâm Giáo dục Mathlish, Hà Nội còn có rất nhiều cơ sở cung cấp chương trình dạy TTA như The Dewery School, The Olympia School, Vietnam Tech… Một số trường công cũng đang áp dụng thí điểm song bằng, trong đó giảng dạy TTA.
Đề xuất tiếp tục dạy chương trình quốc tế trong trường công
Ngày 4/4/2024, tại hội thảo về triển khai thí điểm chương trình song bằng ở cấp THCS và THPT giai đoạn 2017-2024 của Hà Nội, ông Trần Thế Cương, Giám đốc Sở Giáo dục & Đào tạo Hà Nội đề xuất tiếp tục triển khai, sau khi kết thúc thí điểm vào năm học tới. Theo đó, học sinh hệ song bằng sẽ học đồng thời hai chương trình, lấy cả bằng tốt nghiệp THPT của Việt Nam và Tú tài Anh quốc (A-level). Bảy trường tuyển hệ này của Hà Nội là Khối THCS của Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam, Trường THCS Cầu Giấy, Trường THCS Nghĩa Tân, Trường THCS Trưng Vương, Trường THCS Ngô Sĩ Liên, Trường THCS Thanh Xuân và Trường THCS Chu Văn An.
Sau bảy năm thí điểm, đề án đã cho thấy hiệu quả của mô hình giáo dục mới. Tới cuối năm học trước, gần 250 học sinh THPT lấy chứng chỉ A-Level, tỷ lệ đạt điểm A và A* cao hơn trung bình thế giới, mang về 62 giải quốc gia và 102 giải quốc tế.
Cho dù ờ thời điểm ban đầu, nhiều phụ huynh từng bày tỏ sự e ngại chương trình học mới có thể quá nặng khi con em mình vừa phải học cả hai chương trình một lúc. Khi kết quả cho thấy 100% học sinh theo học đều đạt học lực Giỏi và hạnh kiểm Tốt, có kỹ năng xã hội tốt, năng động và có năng lực tốt về Ngoại ngữ, Toán-Tin, mọi sự e ngại đã dần bị tháo gỡ.
Phản hồi tích cực từ phía học sinh – phụ huynh cho thấy tiềm năng của việc học và giảng dạy bằng tiếng Anh. Dù vậy, ông Cương nhấn mạnh cần tuyển dụng giáo viên người Việt các môn Toán, Lý, Hóa, Tin từ nguồn sinh viên sư phạm chất lượng cao, hoặc từ các cán bộ khoa học, du học sinh để không quá phụ thuộc vào giáo viên nước ngoài.
Những thách thức mà mô hình đào tạo TTA gặp phải nhìn chung không nằm ngoài những thách thức đối với chương trình song bằng của trường công. Để đảm bảo sự phát triển lâu dài và ổn định của mô hình này, sự hỗ trợ quyết liệt và đầu tư mạnh mẽ từ toàn bộ hệ thống giáo dục và cộng đồng xã hội là điều không thể thiếu./.
