Từ 01/01/2023, không đổi sang căn cước công dân gắn chip có bị xử phạt?

Từ ngày 01/01/2023, sổ hộ khẩu sẽ bị bãi bỏ, không còn hiệu lực. Điều này dẫn đến không ít người dân thắc mắc, lo lắng việc chưa đổi sang căn cước công dân (CCCD) gắn chip có bị xử phạt hay không?

Theo Luật sư Hà Thị Khuyên, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội, hiện nay Việt Nam đang hướng tới một Chính phủ điện tử, quản lý số nên việc bỏ hộ khẩu giấy, bỏ chứng minh thư nhân dân (CMTND) giấy sang quản lý bằng CCCD gắn chíp tích hợp các thông tin tổng hợp tiện ích như đặc điểm nhận dạng, giấy phép lái xe, bảo hiểm… Người dân khi đi giao dịch chỉ cần mang theo CCCD gắn chíp các cơ quan chuyên môn đã liên thông hệ thống với nhau có thể tra cứu được thông tin mà không cần xuất trình hộ khẩu và giấy tờ khác.CMTND giấy và CCCD mã vạch không có chức năng này, nên việc chuyển sang sử dụng CCCD gắn chíp là bắt buộc.

Theo quy định tại Điều 21, Điều 23, Luật Căn cước công dân 2014 có 08 trường hợp người sử dụng CCCD (cả có chíp và không có chíp) phải đổi, hoặc xin cấp lại thẻ CCCD gắn chíp mới gồm: Những công dân đủ 25 tuổi, đủ 40 tuổi và đủ 60 tuổi; CCCD bị hư hỏng không sử dụng được; có thay đổi thông tin về họ, chữ đệm, tên; có thay đổi đặc điểm nhân dạng; xác định lại giới tính, quê quán; có sai sót về thông tin trên thẻ CCCD; bị mất Căn cước công dân; được trở lại quốc tịch Việt Nam theo quy định của Luật Quốc tịch Việt Nam.

Còn đối với người đang sử dụng CMND, Điều 5 Nghị định 05/1999/NĐ-CP quy định có 6 trường hợp phải đổi từ CMND sang CCCD gắn chíp gồm: CMND hết thời hạn sử dụng là 15 năm kể từ ngày cấp (hướng dẫn bởi Mục 2, Phần II, Thông tư 04/1999/TT-BCA), CMND hư hỏng không sử dụng được, có thay đổi họ, tên, chữ đệm, ngày, tháng, năm sinh; có thay đổi nơi đăng ký hộ khẩu thường trú ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; có thay đổi đặc điểm nhận dạng; bị mất CMND.

Vì vậy, nếu thuộc một trong 14 trường hợp trên, người sử dụng CMND, CCCD có thể bị phạt do không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD.

Nếu bị phạm về việc cấp đổi từ CMTND sang CCCD gắn chíp người bị phạm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại khoản 1, Điều 10, Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định, đối với trường hợp vi phạm quy định về cấp, quản lý, sử dụng Giấy chứng minh nhân dân, CMND hoặc thẻ CCCD, cụ thể trường hợp không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD cũng sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 - 500.000 đồng.