Lỗi 'xe không chính chủ' từ 7/2025: Vợ chồng đi xe máy của nhau liệu có bị phạt?

Theo dõi GĐ&PL trên

Nỗi lo bị xử phạt vì điều khiển phương tiện không chính chủ – nhất là khi sử dụng xe của vợ/chồng, cha mẹ hay bạn bè – vẫn khiến nhiều người băn khoăn. Tuy nhiên, theo quy định mới áp dụng từ tháng 7/2025, không phải ai lái xe không đứng tên cũng bị CSGT xử lý. Dưới đây là những thông tin người dân cần nắm rõ để tránh hiểu sai và bị phạt oan.

Hiểu đúng về lỗi “xe không chính chủ”

Khái niệm “xe không chính chủ” không đơn giản là việc người điều khiển không phải là người đứng tên trong giấy đăng ký xe. Pháp luật hiện hành chỉ xử phạt khi có hành vi mua bán, chuyển nhượng, cho tặng hoặc thừa kế xe nhưng không làm thủ tục sang tên theo quy định.

Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP và cập nhật năm 2025), những hành vi sau đây có thể bị xử lý:

Mua xe nhưng không làm thủ tục sang tên.

Được cho, tặng, thừa kế xe mà không đăng ký lại tên chủ sở hữu.

Điều chuyển phương tiện nội bộ trong tổ chức nhưng không cập nhật người sử dụng mới.

Ngược lại, những trường hợp dưới đây sẽ không bị xử phạt:

Vợ chồng sử dụng xe chung, mượn xe lẫn nhau để đi lại.

Con cái hoặc người thân trong gia đình sử dụng xe hợp pháp.

Bạn bè, đồng nghiệp mượn xe đi lại tạm thời.

Người thuê xe có hợp đồng rõ ràng.

Như vậy, không phải cứ lái xe không đứng tên là bị phạt. Việc xử lý chỉ xảy ra khi cơ quan chức năng xác minh được có hành vi chuyển nhượng phương tiện mà không thực hiện thủ tục pháp lý.

Mức phạt ra sao?

Từ 1/1/2025, mức xử phạt hành vi không sang tên đổi chủ khi mua bán, cho tặng, thừa kế phương tiện được nâng lên đáng kể theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP. Cụ thể:

Đối với xe máy, xe gắn máy:

Cá nhân: phạt từ 800.000 – 1.000.000 đồng.

Tổ chức: phạt từ 1.600.000 – 2.000.000 đồng.

Đối với ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng:

Cá nhân: phạt từ 4.000.000 – 6.000.000 đồng.

Tổ chức: phạt từ 8.000.000 – 12.000.000 đồng.

Lưu ý quan trọng: Cảnh sát giao thông chỉ xử phạt nếu phát hiện được hành vi chuyển nhượng phương tiện không thực hiện sang tên. Người mượn xe của vợ/chồng hay bạn bè sẽ không bị phạt, miễn là chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của xe.

Mượn xe đi lại: Cần mang theo giấy tờ gì?

Dù không bị phạt vì lỗi “không chính chủ”, người điều khiển xe mượn vẫn cần mang đủ giấy tờ cần thiết để tránh gặp rắc rối khi bị kiểm tra:

Giấy phép lái xe hợp lệ.

Căn cước công dân/CMND.

Giấy đăng ký xe (bản gốc hoặc bản sao công chứng).

Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự còn hiệu lực.

Giấy kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (đối với ô tô).

Thiếu giấy tờ, lực lượng chức năng có quyền tạm giữ phương tiện để xác minh. Việc này có thể khiến người điều khiển mất thời gian và gặp phiền toái không đáng có.

4. Những thay đổi đáng chú ý trong quản lý xe từ năm 2025

Từ tháng 1/2025, Bộ Công an triển khai nhiều biện pháp nhằm quản lý chặt chẽ tình trạng sử dụng xe không sang tên, đặc biệt để ngăn chặn trốn thuế và các hành vi vi phạm khác:

Kết nối dữ liệu quốc gia: Cơ sở dữ liệu CCCD được liên thông với dữ liệu đăng ký phương tiện, giúp xác định nhanh chủ xe thật sự.

Tăng cường kiểm tra thủ tục sang tên: Lực lượng CSGT được chỉ đạo kiểm tra kỹ các giấy tờ và truy xuất nguồn gốc xe trong các trường hợp nghi vấn.

Triển khai biển số định danh cá nhân: Biển số xe giờ đây gắn với cá nhân cụ thể, hỗ trợ việc truy xuất nhanh thông tin chủ sở hữu qua hệ thống dữ liệu điện tử.

Nhờ các cải tiến trên, việc phát hiện và xử lý vi phạm liên quan đến xe không chính chủ sẽ trở nên minh bạch, nhanh chóng và chính xác hơn.

Từ tháng 7/2025, người dân không cần quá lo lắng khi sử dụng xe của người thân hoặc bạn bè, miễn là phương tiện có giấy tờ đầy đủ và không có dấu hiệu vi phạm trong việc chuyển nhượng.

Cần hiểu rõ: lỗi “không chính chủ” chỉ bị xử phạt khi có hành vi mua bán, tặng cho, thừa kế mà không làm thủ tục sang tên theo đúng quy định của pháp luật.