Không cố định môn thi thứ ba vào lớp 10: Tránh học lệch, học tủ
Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành Thông tư số 30/TT-BGDĐT về Quy chế tuyển sinh Trung học Cơ sở và tuyển sinh Trung học Phổ thông.
Trong đó, đối với quy chế tuyển sinh vào lớp 10, Thông tư quy định chung việc thực hiện 3 môn thi, bài thi, gồm: Toán, Ngữ văn và 1 môn thi hoặc bài thi thứ ba do Sở Giáo dục và Đào tạo lựa chọn. Điểm đáng chú ý là không được chọn cùng một môn thi thứ ba quá 3 năm liên tiếp.
Phân tích rõ hơn về quy định này, ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết: Yêu cầu của đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là giáo dục toàn diện trong giai đoạn giáo dục cơ bản. Vì vậy, trách nhiệm của các nhà trường khi dạy học cho học sinh cấp Trung học Cơ sở là làm sao cho học sinh được học một cách toàn diện, được trang bị đầy đủ kiến thức phổ thông cơ bản làm nền tảng cho các em học tiếp các bậc cao hơn và định hướng nghề nghiệp tốt.
Vì vậy, nếu quy định môn thi thứ 3 là cố định thì muốn hay không, học sinh từ khi bắt đầu vào lớp 6 đã phải rất chăm chú, tập trung cho môn sẽ thi, ảnh hưởng đến thời gian và chất lượng học tập các môn học khác. Điều này dẫn tới học sinh học không được toàn diện, gây thiệt thòi cho các em trong việc tích lũy kiến thức, phát triển năng lực của bản thân để học lên các bậc học cao hơn cũng như tham gia vào thị trường lao động sau này.
Chẳng hạn, nếu như quy định ba môn Toán, Văn và Tiếng Anh, học sinh sẽ chỉ tập trung vào ba môn thi này, không dành thời gian cho các môn học khác như Lịch sử - Địa lý, Khoa học Tự nhiên, dẫn tới các em không được trang bị đầy đủ các kiến thức Tự nhiên - Xã hội để học lên các cấp học trên.
Về quy định môn thi hoặc bài thi thứ ba được công bố sau khi kết thúc học kỳ I nhưng không muộn hơn ngày 31/3 hàng năm, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học chia sẻ: Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tính toán để cân đối cho học sinh tập trung hoàn thành tất cả các môn học theo chương trình nhưng vẫn có đủ thời gian ôn luyện, chuẩn bị cả về kiến thức, tâm lý cho các môn dự thi, đảm bảo công bằng giữa tất cả các địa phương trên cả nước để học sinh học tập và ôn thi.
Đối với quy định về tuyển thẳng, bên cạnh các đối tượng được tuyển thẳng như Thông tư số 05/2018/TT-BGD&ĐT là học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú cấp Trung học Cơ sở, học sinh là người dân tộc thiểu số rất ít người, người khuyết tật, học sinh đạt giải trong các cuộc thi quốc tế do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định chọn cử, trong Thông tư mới bổ sung quy định đối tượng tuyển thẳng là: Học sinh Trung học Cơ sở đạt giải cấp quốc gia do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hoặc phối hợp với các Bộ, cơ quan ngang Bộ tổ chức “trên quy mô toàn quốc” đối với các cuộc thi, kì thi, hội thi về văn hóa, văn nghệ, thể thao; cuộc thi nghiên cứu khoa học, kĩ thuật.
Theo ông Nguyễn Xuân Thành, quy định này nhằm thống nhất mục tiêu: Các cuộc thi được tính để xét tuyển thẳng do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức nhưng phải được công bố rộng rãi trên toàn quốc để các Sở Giáo dục và Đào tạo, các tỉnh thông báo cho tất cả học sinh đều biết, nắm được một cách công khai, đảm bảo cho các học sinh đều có cơ hội tiếp cận cuộc thi bình đẳng hoặc xây dựng các đội tuyển của tỉnh đi thi quốc gia.
Về đối tượng được cộng điểm khuyến khích, ngoài các đối tượng con gia đình chính sách, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, Thông tư quy định thêm đối tượng là học sinh Trung học Cơ sở đạt giải cấp tỉnh do Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức hoặc phối hợp với các Sở, ngành tổ chức trên quy mô toàn tỉnh đối với các cuộc thi có tổ chức ở cấp quốc gia. Điểm khuyến khích được cộng vào tổng điểm xét tuyển, tính theo thang điểm 10 đối với mỗi môn thi, bài thi. Trong đó, giải nhất được cộng 1,5 điểm; giải nhì được cộng 1 điểm; giải ba được cộng 0,5 điểm. Đây là quy định thống nhất trên toàn quốc để đảm bảo sự công bằng giữa các địa phương.
Ông Nguyễn Xuân Thành cũng lưu ý, thi học sinh giỏi các môn học trong chương trình giáo dục phổ thông cấp quốc gia không có đối tượng là học sinh Trung học Cơ sở. Vì thế, quy định về điểm khuyến khích này sẽ không bao gồm học sinh được giải thi học sinh giỏi các môn văn hóa trong chương trình giáo dục phổ thông cấp Trung học Cơ sở.
Bộ Giáo dục và Đào tạo hiện không có quy định về thi học sinh giỏi cấp Trung học Cơ sở, cũng không có quy định về trường chuyên ở cấp Trung học Cơ sở. Hơn nữa, mục tiêu giai đoạn giáo dục cơ bản là giáo dục toàn diện. Các địa phương nếu có tổ chức thi học sinh giỏi cấp Trung học Cơ sở để khuyến khích những học sinh có năng khiếu thì cũng không được lấy điểm khuyến khích vào điểm xét tuyển Trung học Phổ thông, đảm bảo công bằng cho tất cả học sinh.
