Gia Lai: Tổ chức các buổi hướng nghiệp cho học sinh sau khi tốt nghiệp
Phân vân chưa biết nên chọn ngành nghề nào luôn là vấn đề muôn thuở của rất nhiều em học sinh sau khi tốt nghiệp. Đây không chỉ là nỗi lo lắng của học sinh mà còn là nỗi trăn trở của các bậc phụ huynh quan tâm đến con em. Vì vậy, việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh là một trong những yếu tố quan trọng quyết định tương lai của các em và là tiền đề để phát triển đất nước.
Đa phần các em học sinh sau khi tốt nghiệp THPT đều lựa chọn học tiếp lên đại học và đây là thời điểm mà học sinh rơi vào phân vân, đắn đo khi không biết nên thi trường nào, học ngành gì để có việc làm tốt nhất. Vấn đề đó càng khó giải quyết hơn khi có nhiều em học sinh không quan tâm với xã hội, không biết hiện tại có các ngành nào hay không biết mình thích gì, đâu là điểm mạnh và điểm yếu của bản thân.
Vì vậy mà việc quyết định chọn nghề của các em thường phụ thuộc nhiều vào gia đình. Chính vì không phải do mình chọn nên một số em học xong đại học lại rất mơ hồ về tương lai và lẩn quẩn với câu hỏi “Mình sẽ làm gì?”. Vậy nên tình trạng thất nghiệp và làm trái ngành chiếm một số lượng không hề nhỏ, có những em đi làm được một thời gian ngắn thì bỏ việc, không thể gắn bó với ngành mà mình đã học.
Thực tế, trong những năm gần đây, các trường THCS và THPT đã tổ chức hướng nghiệp cho học sinh thông qua những buồi học nghề, hoạt động trải nghiệm ngoại khoá hay những buổi nói chuyện, hướng dẫn của thầy cô bên mảng tuyển sinh, hướng nghiệp... Tuy nhiên công tác hướng nghiệp vẫn chưa thể giúp phần đa số học sinh xác định đúng năng lực bản thân hay xu hướng nghề nghiệp xã hội.
Nguyên nhân chính là do các trường còn thiếu đội ngũ giáo viên được đào tạo bài bản về công tác xã hội. Thông thường việc tư vấn hướng nghiệp sẽ giao cho các giáo viên chủ nhiệm, nhưng không phải giáo viên chủ nhiệm nào cũng am hiểu về thông tin thị trường, tâm lý học nghề nghiệp, thực tế về các ngành nghề xã hội, kinh tế học lao động… nên quá trình tư vấn hướng nghiệp chưa đạt hiệu quả cao.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc tư vấn hướng nghiệp, tỉnh Gia Lai trong năm 2023 vừa qua đã và đang triển khai thực hiện mô hình tư vấn hướng nghiệp đến các em học sinh trong địa bàn tỉnh. Trường Cao đẳng Gia Lai, trường cao đẳng công lập trực thuộc UBND tỉnh với châm ngôn “Vững nghề nghiệp – Sáng tương lai” hàng năm đều tham gia hướng nghiệp tại các “Sàn giao dịch việc làm” ở địa phương. Ngoài ra còn đồng hành cùng với Trung tâm hướng nghiệp TP.HCM, tỉnh đoàn Gia Lai cùng các sở ban ngành liên quan. Nhà trường đã đưa những chuyên gia hướng nghiệp đến các trường phổ thông để chia sẻ giúp các em có những góc nhìn đầy đủ hơn về lựa chọn nghề.
Việc định hướng ngành nghề sớm sẽ thúc đẩy học sinh xây dựng được kế hoạch và mục tiêu làm động lực học tập tốt hơn, giúp các em chủ động tìm tòi, nghiên cứu về lĩnh vực hay ngành nghề bản thân yêu thích. Từ đó, các em cũng sẽ trở nên tự tin hơn với lựa chọn của mình. Chính vì vậy, nếu chúng ta không có phương án định hướng kịp thời giúp học sinh hình dung sơ bộ về nghề nghiệp tương lai sẽ dễ dẫn đến tâm lý chán nản, không yêu thích và tâm huyết trong học tập và công việc sau này.
Ông Hoàng Ngọc Vinh - Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp có đề xuất trong thời gian tới sẽ thực hiện đào tạo và tuyển dụng vị trí cán bộ theo ngành công tác xã hội trong trường THPT làm công tác giáo dục hướng nghiệp và tư vấn nghề nghiệp. Bên cạnh đó là hạn chế giáo viên làm công tác giáo dục hướng nghiệp không được đào tạo hoặc đào tạo sai chuyên ngành. Ngoài ra cũng cần phải phát triển mô hình dạy chữ và dạy nghề kết hợp trên cơ sở nghiên cứu sáp nhập các trung tâm giáo dục thường xuyên, kỹ thuật tổng hợp – hướng nghiệp.
