Chuyên gia hướng dẫn cách xử trí khi bị ong đốt
Ngày 16/7, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, vào đêm 9/7, Khoa Cấp cứu của bệnh viện đã tiếp nhận bệnh nhân (nữ, 13 tuổi) trong tình trạng phù nề vùng mặt, ho, khó thở, tức ngực mệt nhiều, mạch nhanh, huyết áp tụt do bị ong mật đốt vào mi mắt. Bệnh nhân được chẩn đoán sốc phản vệ độ 3 do ong đốt.
Ngay lập tức, các bác sĩ đã xử trí tình trạng phản vệ do ong đốt. Bệnh nhân được tiêm chống sốc, truyền dịch, thở oxy và theo dõi sát các chỉ số huyết áp, mạch, nhịp thở. Tuy nhiên sau xử trí ban đầu, tình trạng phản vệ của bệnh nhi vẫn tiến triển nặng lên, khó thở, suy hô hấp, huyết áp tụt, được đặt ống nội khí quản (ống thở) cấp cứu, truyền nhanh dịch, duy trì các thuốc vận mạch (các thuốc nâng huyết áp) liều cao nhưng huyết áp vẫn ở mức thấp.
Sau đó, bệnh nhân được chuyển lên Khoa Hồi sức tích cực. Tại đây, bệnh nhân vẫn tiếp tục duy trì thở máy, thuốc vận mạch, đánh giá chỉ số huyết động (chỉ số về hoạt động của hệ tuần hoàn), và lọc máu liên tục...
Qua thời gian can thiệp và xử trí tích cực, bệnh nhân đã cải thiện rõ rệt, thoát khỏi tình trạng nguy kịch, huyết động dần ổn định, giảm dần các thuốc vận mạch... Ngày 15/7, bệnh nhân đã được ra viện.Người nhà bệnh nhân cho biết, vào buổi đêm bệnh nhân bị ong mật bay vào nhà và đốt vào mi mắt. Khi phát hiện ra ong đốt (khoảng 3 đến 5 phút) gia đình đã ngay lập tức rút nọc ong ra thì tại chỗ đốt nổi ban. Tại vết đốt xuất hiện sưng, đỏ sau đó mề đay, ban đỏ xuất hiện khắp cơ thể (tính theo giây). Ngay sau đó sau, gia đình đưa con đến cấp cứu tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
"Quãng thời gian từ nhà tới bệnh viện chỉ 4 km mất khoảng 10 phút đi xe nhưng khi đi được 1 km trẻ quá chóng mặt. Gia đình đã động viên con cố gắng lên. Khi 2 bố con vào đến bệnh viện, mắt của trẻ đã sưng phù, không mở được", người nhà bệnh nhân chia sẻ.Thạc sĩ, bác sĩ Đoàn Duy Thành, Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: "Sốc phản vệ là phản ứng dị ứng cấp tính ở mức độ nặng, có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu không điều trị kịp thời. Bệnh nhân vô tình bị ong đốt, chỉ một nốt mà rất nặng. Nếu bệnh nhân đến muộn hơn thì rất có thể dẫn đến tử vong.
"Bệnh nhân bị sốc phản vệ có thể dẫn đến giãn mạch, trụy tim nặng nề. Nếu phát hiện, xử trí muộn hoặc xử trí không phù hợp thì bệnh nhân nguy cơ tử vong cao. Sốc phản vệ diễn biến rất nhanh nhưng cải thiện cũng rất nhanh", bác sĩ Thành thông tin.
Theo bác sĩ Thành, sau khi ra viện, bệnh nhân nên đi kiểm tra về dị ứng miễn dịch để làm test dị nguyên, qua đó biết rõ bản thân bị dị ứng với dị nguyên gì (yếu tố cơ địa của từng người).
"Nếu làm test dị nguyên để phát hiện ra có dị ứng với những căn nguyên nào khác nữa không, bởi tất cả mọi thứ đều có thể gây dị ứng. Đặc biệt thường thấy có nọc côn trùng (nọc ong, nọc rắn, nọc bọ cọp…); thực phẩm từ sữa (sữa bò, phô mai, pho mát); đậu, lạc, phấn hoa, hóa chất, thuốc… Đây mới chỉ là một nguyên nhân, có thể đi khám sẽ tìm nhiều nguyên nhân khác nữa, nhất là ở các tỉnh miền núi hay có những món ăn đặc sản như: trứng kiến, côn trùng, bọ cọp.. được xếp vào những thực phẩm có nguy cơ gây dị ứng cao", bác sĩ Thành nhấn mạnh.
Các bước xử trí khi bị ong đốt
Các bác sĩ lưu ý, khi bị ong đốt, cần thực hiện các bước sau: Đưa nạn nhân ra khỏi khu vực có ong một cách nhanh nhất có thể.
Nhanh chóng lấy vòi chích của ong ra khỏi cơ thể người bị nạn, có thể khều nhẹ hoặc dùng nhíp kẹp. Tuy nhiên, cần tránh việc nặn ép bằng tay vì hành động này có thể khiến nọc độc ngày càng lan rộng.
Tiếp đó nên giúp người bệnh rửa sạch vùng da bị đốt bằng xà phòng, nước ấm; sau đó, bôi dung dịch sát trùng cồn 70 độ lên vết đốt.
Có thể chườm lạnh lên vết đốt. Đây là cách giúp bệnh nhân giảm đau và giảm sưng hiệu quả.
Người bệnh phải uống thật nhiều nước. Khi uống nhiều nước, nọc độc của ong sẽ được bài tiết qua nước tiểu, từ đó, giúp nạn nhân giảm nguy cơ suy đa tạng.
Sau khi tiến hành những bước sơ cứu trên, nạn nhân cần được chăm sóc và theo dõi sát sao.
Bên cạnh đó, cần đưa nạn nhân đến các cơ sở y tế càng sớm càng tốt khi: Bị ong đốt nhiều nốt và ở nhiều vị trí, đặc biệt là ở các vùng quan trọng như mặt, đầu, cổ...
Xác định loài ong đã đốt nạn nhân để ước tính khả năng gây độc. Một số loài ong như ong rừng, ong vò vẽ hay ong bắp cày… thường có nọc độc mạnh, rất nguy hiểm.
Trường hợp người bị đốt có các triệu chứng đau nhiều, mệt mỏi, thậm chí khó thở, phù mặt, đi tiểu có máu…, cần nhanh chóng đưa nạn nhân đi khám.
