Cảnh giác đột quỵ do nắng nóng
Thời tiết mùa hè nắng nóng, dễ bị đột quỵ, người dân cần có kiến thức để phòng tránh và được cấp cứu kịp thời khi có dấu hiệu đột quỵ.
BS. Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Nhiệt đới (Bộ Quốc phòng) cảnh báo: Đột quỵ do nắng nóng thường được hiểu là đột quỵ não (tai biến mạch máu não) xảy ra hoặc bị thúc đẩy bởi các yếu tố liên quan đến nhiệt độ cao. Nắng nóng làm tăng nguy cơ mất nước, rối loạn điện giải, tăng độ nhớt máu, biến động huyết áp; các yếu tố này dẫn tới nguy cơ thúc đẩy đột quỵ não.
Theo BS. Nguyễn Huy Hoàng, nguyên nhân của đột quỵ não là do người bệnh bị mất nước kéo dài, máu cô đặc, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông; rối loạn huyết động, tăng hoặc tụt huyết áp đột ngột; thay đổi nhiệt độ môi trường đột ngột (từ nóng sang lạnh hoặc ngược lại).
Những nhóm nguy cơ dễ bị đột quỵ não trong thời tiết nắng nóng là người cao tuổi, trẻ em, người mắc bệnh nền (tăng huyết áp, tim mạch, tiểu đường, rối loạn mỡ máu), người dùng thuốc lợi tiểu, chẹn beta, chống trầm cảm.
Triệu chứng đặc trưng của đột quỵ não do nắng nóng cũng gần giống như với đột quỵ não thông thường. Cụ thể người bệnh có các biểu hiện như: Yếu hoặc liệt đột ngột một bên mặt, tay hoặc chân (F.A.S.T.); nói khó, nói ngọng, không hiểu lời nói; đau đầu dữ dội, chóng mặt, mất thăng bằng, nhìn mờ; rối loạn ý thức, hôn mê, co giật; người bệnh có thể có thân nhiệt cao nếu kèm sốc nhiệt, nhưng không phải dấu hiệu đặc trưng.
Ở mức độ nguy hiểm, đột quỵ não là cấp cứu y khoa, nguy cơ tử vong hoặc để lại di chứng thần kinh nặng nề nếu không được điều trị trong “thời gian vàng”.
Bác sĩ hướng dẫn, khi gặp người có dấu hiệu đột quỵ não do nắng nóng, người dân cần nhận diện nhanh các dấu hiệu F.A.S.T. (liệt mặt, yếu tay, nói khó, gọi cấp cứu ngay). Người dân, người bệnh cần gọi cấp cứu 115, thông báo thời điểm khởi phát triệu chứng.
Đặc biệt, để người bệnh nằm yên, đầu cao 30 độ nếu tỉnh, nghiêng an toàn nếu nôn ói; không cho ăn/uống bất kỳ thứ gì; không tự ý dùng thuốc hạ sốt hoặc thuốc hạ huyết áp; chuẩn bị cho hồi sức tim phổi (CPR) cho người bệnh nếu cần.
BS. Nguyễn Huy Hoàng cũng chú ý, đột quỵ, sốc nhiệt do nắng nóng là các tình trạng bệnh lý liên quan đến nhiệt có thể đe dọa tính mạng nếu không được nhận diện và xử trí kịp thời. Việc phân biệt đúng các tình trạng này dựa vào triệu chứng, mức độ rối loạn ý thức, đặc điểm da/mồ hôi và yếu tố nguy cơ là rất quan trọng. Việt sơ cứu ban đầu đúng cách, kết hợp với các biện pháp phòng ngừa chủ động, sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng và tử vong cho người bệnh.
Đặc biệt, hiện đang trong giai đoạn thời tiết nắng nóng cực đoan do biến đổi khí hậu, người dân cần có kiến thức phòng và phát hiện đột quỵ để biết cách xử trí kịp thời.
Bác sĩ cũng khuyến cáo, người dân khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào liên quan đến nắng nóng, đặc biệt là rối loạn ý thức, yếu/liệt nửa người, nói khó, cần gọi cấp cứu ngay lập tức.
Trước tình trạng các đợt nắng nóng kéo dài, người dân cần chủ động phòng chống, bảo vệ bản thân và cộng đồng.
