Nghi vấn đội vốn đầu tư Bến số 1, Cảng Quy Nhơn?

Theo dõi GĐ&PL trên

Hiệp hội Các Nhà Đầu tư Tài chính VN (VAFI) tiếp tục có công văn gửi Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước về việc “Dự án đầu tư xây dựng nâng cấp Bến số 1 Cảng Quy Nhơn" có dấu hiệu nâng suất đầu tư rất cao. Bên cạnh đó, còn nhiều vấn đề không tin cậy có thể dẫn đến các nhóm lợi ích.

Cảng Quy Nhơn. Ảnh: Báo Giao Thông?

Các chi phí không đáng tin cậy

Trong văn bản gửi Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước, VAFI cho rằng ngoài Báo cáo nghiên cứu khả thi của CTCP Tư vấn Xây dựng Công trình Hàng hải đưa ra tổng mức đầu tư và các chi phí cho dự án để toàn thể đại hội cổ đông xem xét tại Đại hội bất thường tháng 2/2020 không đáng tin cậy, chỉ là bình phong cho các nhóm lợi ích.

Theo đó, từ tháng 1/2020, các cổ đông Cảng Quy Nhơn đã gửi thư, gặp trực tiếp Chủ tịch HĐQT Cảng Quy Nhơn, Phó TGĐ CMB để yêu cầu phải sửa đổi, bổ sung phần thuyết minh tính toán tổng vốn đầu tư như sau: 

Ví dụ, phải cập nhập số liệu giá cả thực tế vào báo cáo nghiên cứu khả thi; Phải lấy số liệu thực tế về suất đầu tư đã thực hiện xây dựng cầu tầu, xây dựng cảng mới tại các công ty tư nhân có trình độ quản trị tốt như Gemadept, Viconship,Hòa Phát Dung Quất, Cảng biển Nghi Sơn… để cổ đông xem xét và giám sát việc triển khai xây dựng giá thầu thực tế sau này.

Đồng thời, phải phân tích thị trường đấu thầu xây dựng hiện nay để cổ đông nắm bắt được suất đầu tư và tổng mức đầu tư thực tế làm cơ sở thẩm tra tính khả thi dự án đồng thời giám sát chặt chẽ xem dự án sau này triển khai có bị rút ruột không?

VAFI khẳng định: "Tuy nhiên tất cả đề nghị chính đáng này nhằm bảo vệ tài sản nhà nước & cá nhân bị phớt lờ không được CMB và HĐQT Cảng QN thực hiện".

Phía VAFI cho rằng, nếu không được cảnh báo, giám sát thì rất có thể số liệu trong Báo cáo nghiên cứu khả thi gần sát với Bản thiết kế thi công ở bước sau và nó sẽ là cơ sở để đặt giá thầu chính thức. Đặt giá thầu cao ngất ngưởng tạo "bàn thắng" cho các nhóm lợi ích xâu xé rút ruột tài sản của nhân dân, của nhà nước và của cổ đông tư nhân.

Giá dự toán cao cũng làm cơ sở để các loại chi phí tư vấn đầu tư, chi phí quản lý dự án cao ngất ngưởng, hơn 20 tỷ cho các loại phí tư vấn này (phí tư vấn quản lý do CMB lập và được HĐQT CQN chấp nhận, trong đó, 15 tỷ là phí tư vấn và 5 tỷ là phí quản lý ), chiếm gần 10% so với suất đầu tư thực tế mà tư nhân thực hiện.

VAFI cũng tìm hiểu trong giới thầu tư vấn thì biết rằng, "tổng chi phí tư vấn thực tế ( do khu vực DN tư nhân tiến hành ) không phải trên 15 tỷ như CMB tính toán mà thực tế chỉ bằng ½, thậm chí giảm hơn trong bối cảnh hiện nay.

Vì sao tổng mức dự án là phi thực tế?

VAFI cho biết, tại Báo cáo nghiên cứu khả thi do CMB lập tại phần tổng mức đầu tư dự án xây dựng nâng cấp Bến số 1 Cảng Qui Nhơn là phi thực tế, tạo dựng ban đầu suất đầu tư cao cho quá trình đấu thầu sau này.

Theo đó, việc cải tạo nâng cấp Bến 1 (dài 350m) nhằm đưa tàu trọng tải lớn 30.000 DWT vào khai thác theo hướng vươn cầu tầu thêm 35 m với chiều dài 480m nhưng tổng đầu tư được dự toán lên tới con số khủng khiếp hơn 497 tỷ đồng. 

VAFI cho rằng, việc chỉ cải tạo nâng cấp cầu bến và nạo vét vùng nước trước bến mà chưa có đầu tư máy móc thiết bị và trong tình trạng cơ sở hạ tầng của cảng đã có đầy đủ mà có con số dự toán trong báo cáo nghiên cứu khả thi do CMB (công ty con mà Vinalines chiếm 49% vốn điều lệ) xây dựng như vậy là quá cao.

VAFI dẫn chứng, Công ty cổ phần Container VN (Viconship ) cách đây 4 năm, xây dựng cảng mới (Cảng VIP Greenport ) tại Hải Phòng có qui mô 15 ha, chiều dài cầu tầu 400m thì phần xây dựng hạ tầng gồm san lấp tiếp mặt bằng, làm cầu tầu 400 X 24, làm bãi, làm kho, đường điện, cấp nước, văn phòng… nhưng chỉ hết 392 tỷ đồng. Ngay cả khi cổ đông cảng Quy Nhơn hỏi CMB về cơ sở đưa ra con số 497 tỷ đồng thì họ nói rằng: “Dựa vào các biểu giá của nhà nước chứ không dựa vào thực tế?".

Trước đó, VAFI khẳng định báo cáo tài chính 2019 của Cảng Quy Nhơn cho thấy, lợi nhuận trước thuế đạt 128,5 tỷ tăng 7% so với 2018. Nhưng, con số này không chính xác mà giảm 3 tỷ so với năm 2018.

VAFI giải thích, năm 2019 khấu hao cơ bản 51.9 tỷ đồng, năm 2018 khấu hao cơ bản 62,6 tỷ đồng, như vậy khấu hao của 2019 đã giảm 10,7 tỷ và chưa hiểu lý do giảm khấu hao nhưng nếu mức khấu hao 2019 như 2018 thì lợi nhuận trước thuế 2019 chỉ là 117,8 tỷ .

Hơn nữa, trong 6 tháng đầu năm 2019, quyền quản trị doanh nghiệp thuộc về công ty Hợp thành và sau đó được chuyển giao cho Vinalines ngày 29/6/2019 (trước đó Vinalines đã có thời gian chuẩn bị tiếp quản DN khoảng 1 năm).

6 tháng đầu năm 2019 Hợp thành báo cáo lợi nhuận sau thuế đạt hơn 56 tỷ. Nếu tính khấu hao theo mức cũ 2018 thì điều hành của CT Hợp thành vẫn tăng trưởng lợi nhuận so với 2018.

Còn 6 tháng cuối năm dưới sự điều hành của nhân sự mới do Vinalines cử xuống thì lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 47 tỷ (kém 9 tỷ so với Hợp Thành) nhưng lợi nhuận do Vinalines điều hành vẫn thấp hơn cùng kỳ năm trước.

Ngoài ra, trong kiến nghị gửi Ủy ban Quản lý Vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, VAFI cũng chỉ ra rằng cổ đông tư nhân Cảng Quy Nhơn đang lo lắng tài sản của họ có thể bị ăn chặn, bị thất thoát nhiều khi HĐQT mới chuẩn bị thực hiện “Dự án Đầu tư xây dựng nâng cấp Bến số 1 Cảng Quy Nhơn".

Trước hàng loạt bất cập, VAFI Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại Doanh Nghiệp phải nghiêm khắc chỉ đạo thi hành kỷ luật những người đại diện vốn nhà nước cố tình không minh bạch thông tin, cố tình bưng bít thông tin để mưu đồ lợi ích cá nhân, cố tình trốn tránh niêm yết để cản trở tiến trình minh bạch thông tin chi tiết và rộng rãi, phải giám sát chặt chẽ dự án (500 tỷ) chuẩn bị tiến hành, chỉ đạo Vinalines đưa ra các giải pháp công khai minh bạch để suất đầu tư tại CQN bằng với khu vực tư nhân.

V.Chương