Iceland: Ghi nhận 3.200 trận động đất, nguy cơ cao núi lửa phun trào
Iceland ban bố tình trạng khẩn cấp và bắt đầu sơ tán dân sau hàng nghìn trận động đất diễn ra trên đảo này, cho thấy khả năng núi lửa phun trào ngày càng tăng.
Tổng thống Iceland Guðni Th. Jóhannesson chia sẻ với Đài Truyền hình dịch vụ công quốc gia RÚV rằng: "Đã có những thiệt hại lớn về nhà cửa và công trình kiến trúc, nhưng mọi thứ đều có thể được khắc phục".
Cơ quan Khí tượng Iceland (Met Office Iceland - IMO) đã báo cáo hơn 3.200 trận động đất trong 48 giờ qua. Các trận động đất gần đây nhất xảy ra gần Grindavík, ở đầu phía Tây Nam, nơi các nhà khoa học cho biết một con đê magma đã hình thành. (Đê magma hình thành khi magma chảy vào một vết nứt sau đó đông đặc lại thành một mảng xâm nhập, cắt ngang các lớp đá hoặc xuyên qua một khối đá liền kề).
Theo Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Iceland Bjarni Benediktsson, mặc dù chưa có dấu hiệu magma nóng chảy tới bề mặt đất thị trấn Grindavík, 3.669 cư dân đã được sơ tán để đề phòng nguy cơ vào tối 10/11 (theo giờ địa phương).
Theo IMO, không rõ vụ phun trào có thể xảy ra ở đâu, nhưng hướng của con đê magma dài 9,3 dặm (khoảng 15 km) co thể cho thấy vị trí phun trào có thể xảy ra.
IMO cho biết: "Khả năng xảy ra một vụ phun trào núi lửa là rất cao và vụ phun trào này có thể xảy ra trong khoảng thời gian chỉ vài ngày tới"; "Dựa trên phạm vi của con đê, magma có thể phun ra từ (phần cuối) phía Nam của núi lửa, bên ngoài Grindavik. Do đó, khả năng xảy ra vụ phun trào dưới biển cũng tăng lên, vì vậy phải chuẩn bị cho khả năng xảy ra hoạt động phun trào".
Ngoại trưởng Benediktsson nói rằng hoạt động địa chấn là một phần bình thường trong cuộc sống ở Iceland. Những chuyến bay đến và đi từ Iceland không bị gián đoạn và các đường bay quốc tế vẫn mở.
Hôm 10/11, người ta đã cảm nhận được hai trận động đất mạnh trên hầu hết bờ biển phía Nam đất nước, trong đó trận động đất lớn nhất có cường độ 5,2 độ.
IMO cho biết trong bản báo có cập nhật vào trưa 11/11: "Kể từ nửa đêm, khoảng 800 trận động đất đã được ghi nhận ở khu vực xảy ra hiện tượng xâm nhập magma". "Hoạt động rung chấn đã giảm hơn trong những giờ qua nhưng vẫn ở mức cao".
Theo truyền thông địa phương, hơn 22.000 trận động đất đã xảy ra ở khu vực Bán đảo Reykjanes kể từ ngày 25/10. Cục Bảo vệ dân sự và quản lý tình trạng khẩn cấp Iceland cho biết cơ quan này đã điều tàu tuần tra Thor đến Grindavik "vì mục đích an ninh". Các nơi trú ẩn khẩn cấp và trung tâm trợ giúp sẽ được mở tại Grindavik vào tuần tới, cũng như 3 địa điểm khác ở miền Nam Iceland, nhằm mục đích cung cấp thông tin và hỗ trợ người dân khi di chuyển.
Các trận động đất cũng đã buộc khu nghỉ dưỡng hồ nước nóng nhân tạo Blue Lagoon, một trong những điểm thu hút khách du lịch nổi tiếng nhất Iceland, phải tạm thời đóng cửa trong một tuần.
Các nhà khoa học cho biết, nhiều dấu hiệu cho thấy, lượng magma liên quan đến hoạt động phun trào gần đây nhất nhiều hơn đáng kể so với những gì được quan sát thấy trong các vụ xâm nhập magma lớn nhất tại Mt. Fagradalsfjall trong năm 2022 và mùa hè này.
Với vị trí địa lý nằm giữa các mảng kiến tạo thuộc lục địa Á - Âu và Bắc Mỹ di chuyển ngược nhiều nhau, Iceland là điểm nóng về các hoạt động địa chấn và núi lửa trên thế giới. Nước này hiện có 33 hệ thống núi lửa đang hoạt động - nhiều nhất trong số các quốc gia châu Âu. Kể từ năm 2021, bán đảo Reykjanes đã chứng kiến 3 vụ phun trào núi lửa, lần lượt vào tháng 3/2021, tháng 8/2022 và tháng 7/2023. Cả 3 vụ phun trào núi lửa này đều nằm cách xa các cơ sở hạ tầng hoặc khu vực đông dân cư. Trước đó, hệ thống núi lửa Reykjanes đã "ngủ yên" trong suốt 80 năm.
Các nhà nghiên cứu núi lửa dự đoán chu kỳ hoạt động lần này của hệ thống núi lửa Reykjanes có thể kéo dài trong vài thập kỷ hoặc thế kỷ.
