Vì sao nước sông La ở Hà Tĩnh chuyển màu đỏ bất thường?

Thời gian qua, người dân Đức Thọ (Hà Tĩnh) lo lắng khi nước sông La bất ngờ chuyển màu đỏ đục.

Là nguồn nước chính phục vụ sản xuất, sinh hoạt cho hàng nghìn hộ dân hai bên bờ, thế nên từ khi nước sông La chuyển màu đỏ đục, cuộc sống của họ gặp nhiều khó khăn.

Nắng hạn lâu ngày, nguồn nước ngầm nhiều nơi cạn kiệt, người dân các xã Đức Lạng, Đức Đồng, Hòa Lạc, Tùng Ảnh, thị trấn Đức Thọ, Trường Sơn, Liên Minh, Bùi La Nhân, Quang Vĩnh, Tùng Châu của huyện Đức Thọ chỉ biết trông chờ vào dòng nước sông La. Thế nhưng, nguồn tài nguyên chính của hàng nghìn hộ dân lại đang bị “bức tử”.

Nước sông La chuyển màu bất thường.

Ông Thái Văn Xuân (83 tuổi, trú thôn Bến Hầu, xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ) buồn bã nhìn ra dòng nước sông La đục ngầu: “Từ tháng 12/2019 nước sông La đang trong xanh bỗng chuyển màu nâu đỏ trong nhiều tháng liền. Thời điểm đó màu nhạt hơn nên vẫn có thể chấp nhận được nhưng 10 ngày trở lại đây, sông La như bị bức tử vì dòng nước có lúc đỏ như máu, rất đáng sợ”.

Gia đình ông Trần Hữu Phúc (thôn Bến Hầu, xã Trường Sơn) lâu nay sống ở ngay cạnh bờ sông La. Trước đây khi nước chưa chuyển màu bất thường, cả gia đình thường xuyên ra sông tắm rửa, giặt giũ. Nước ăn uống sử dụng nước máy cũng được lấy từ sông La.Theo ông Xuân, từ xa xưa ngoại trừ mùa lũ, còn lại dòng nước sông La trong vắt, mát rượi. Tài nguyên này là niềm tự hào của người dân Trường Sơn nói riêng, Đức Thọ nói chung. Sau khi phát hiện nước sông La chuyển màu bất thường, bà con rất hoang mang, lo lắng vì đây là nguồn nước chính phục vụ sản xuất, sinh hoạt cho hơn 80% dân số xã Trường Sơn.

“Giờ nước máy cấp về đỏ ngầu nên gia đình không dám ăn. Cứ vài ngày lại đi gần 20 km sang xã Khánh Sơn, huyện Nam Đàn (Nghệ An) mua nước về dùng”, ông Phúc nói.

Tính ra, mỗi ngày người dân ở đây phải bỏ ra từ 10 đến 20 nghìn đồng để sang xã Khánh Sơn, huyện Nam Đàn, Nghệ An mua nước về ăn, uống, còn tắm giặt chuyển sang sử dụng nước giếng khoan thay vì nước máy như trước đây.

Ông Nguyễn Đình Lâm, Giám đốc HTX môi trường và nước sạch Trường Sơn xác nhận: “Nhà máy của chúng tôi có nhiệm vụ cấp nước cho 1.500 hộ dân trên địa bàn xã Trường Sơn. Từ trước đến cuối năm 2019 chưa bao giờ xảy ra hiện tượng nước sông La bị đổi màu, trừ mùa mưa lũ. Tuy nhiên, hồi tháng 4/2020 và mới đây nhất (từ 4/7/2020 đến nay) nhà máy phải tạm ngừng cấp nước nhiều ngày vì nguồn nước sông La (đầu vào) bị đỏ đục, không đảm bảo.

Dù đã thau rửa bể lọc, tăng hóa chất xử lý nhưng nước cấp đến hộ dân vẫn có màu vàng. Hiện Trung tâm Y tế dự phòng huyện đã đến lấy mẫu nước đi kiểm tra, đang chờ kết quả”.

Trước sự việc này, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) phối hợp với Sở NN&PTNT cùng UBND huyện Đức Thọ vào cuộc xác minh.

Phó Chánh văn phòng Sở TN&MT Đặng Hữu Bình cho biết, đoàn kiểm tra đã tiến hành khảo sát thực địa, quan sát nguồn nước dọc theo tuyến sông La, sông Ngàn Sâu và sông Ngàn Phố.

Qua quan sát bằng mắt thường thấy, nguồn nước trên sông La và sông Ngàn Sâu đoạn chảy qua địa bàn huyện Đức Thọ có màu hơi đỏ đục; còn nước trên sông Ngàn Phố trước khi nhập vào sông La có màu trong xanh, bình thường.

Theo ông Bình, nước sông La bắt đầu có hiện tượng trên từ khoảng cuối năm 2019. Thời gian đầu, màu nước có biến đổi nhưng không nhiều, nhưng từ đầu tháng 3/2020 tới nay, nước sông đỏ đục hơn.

Qua theo dõi, dọc theo tuyến sông La, cây trồng, vật nuôi sinh trưởng, phát triển bình thường, không có biểu hiện bất thường. Trên toàn tuyến sông không có nguồn thải nào đáng kể.

Đoàn cũng đã kiểm tra thực địa trên tuyến kênh Ngàn Trươi đoạn chảy qua địa bàn xã Tân Dân (xã Đức Long cũ), thấy màu nước trên tuyến kênh có màu đỏ đục tương tự như màu nước trên sông La.

P.V