Ồn ào của mẹ bé Bắp, Phạm Thoại: Người ủng hộ tiền có quyền yêu cầu người nhận sao kê không?
Hiện tại, nhiều người dùng mạng xã hội, đặc biệt là những người đã góp tiền ủng hộ bé Bắp rất mong muốn được biết số tiền của họ đã được sử dụng ra sao, có đúng mục đích hay không?
Những ngày gần đây, mạng xã hội dậy sóng trước loạt thông tin liên quan đến Phạm Thoại và hành trình chữa bệnh của bé Bắp cùng mẹ - một câu chuyện từng chạm đến trái tim nhiều người vào năm 2024. Nhờ sự chung tay của cộng đồng cùng lời kêu gọi từ nhiều nhân vật có sức ảnh hưởng, đặc biệt là việc quyên góp qua tài khoản thiện nguyện do Phạm Thoại đứng ra kêu gọi, số tiền ủng hộ đã nhanh chóng cán mốc hơn 16 tỷ đồng tính đến chiều 23/2.
Thế nhưng, điều khiến dư luận xôn xao là theo báo cáo mới nhất, số dư tài khoản hiện tại chỉ còn khoảng 50 triệu đồng. Sự chênh lệch đáng kể này đã làm dấy lên nhiều câu hỏi về tính minh bạch trong việc sử dụng và phân bổ nguồn quỹ từ thiện.
Không những vậy, mẹ bé Bắp còn khiến dư luận càng thêm hoài nghi, bởi khi được hỏi về sao kê số tiền quyên góp hàng tỉ đồng, mẹ bé Bắp cho rằng chỉ cần Phạm Thoại kiểm tra là đủ. Thậm chí, mẹ bé Bắp còn thách thức rằng đây là tiền quyên góp tự nguyện, không ai bị ép buộc, nên không cần giải trình.
Ngay lập tức, nhiều người dùng mạng xã hội, đặc biệt là những người đã góp tiền ủng hộ mẹ con Bắp mong muốn được biết số tiền của họ đã được sử dụng ra sao.
Một câu hỏi được đặt ra lúc này là: Những người đã chuyển tiền ủng hộ bé Bắp có quyền yêu cầu mẹ bé Bắp và Phạm Thoại sao kê không?
Câu trả lời là có. Người chuyển tiền ủng hộ hoàn toàn có quyền yêu cầu mẹ bé Bắp và Phạm Thoại sao kê, công khai cách sử dụng số tiền quyên góp. Điều này dựa trên cả quy định pháp luật và nguyên tắc minh bạch tài chính.
1. Cơ sở pháp lý
Theo Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015, nếu một cá nhân hoặc tổ chức kêu gọi quyên góp từ thiện, họ có trách nhiệm sử dụng số tiền đúng mục đích và công khai, minh bạch với người đã đóng góp. Nếu có dấu hiệu lạm dụng, người đóng góp có thể yêu cầu giải trình hoặc thậm chí khởi kiện nếu cần.
Ngoài ra, Nghị định 93/2021/NĐ-CP quy định về vận động, tiếp nhận và phân phối tiền từ thiện cũng nêu rõ:
Người đứng ra kêu gọi từ thiện có trách nhiệm công khai thông tin về số tiền đã nhận và cách sử dụng.
Người đóng góp có quyền yêu cầu báo cáo rõ ràng, minh bạch.
2. Trách nhiệm của người kêu gọi từ thiện
Ngay cả khi quyên góp dưới danh nghĩa cá nhân (không thuộc tổ chức), người đứng ra nhận tiền cũng cần:
Ghi nhận thông tin đóng góp (số tiền, tên người gửi, mục đích sử dụng).
Sao kê tài khoản ngân hàng để chứng minh dòng tiền.
Công khai các khoản chi tiêu để tránh nghi vấn.
3. Người đóng góp có thể làm gì nếu không được sao kê?
Nếu mẹ bé Bắp và Phạm Thoại từ chối sao kê hoặc có dấu hiệu không minh bạch, người đóng góp có thể:
- Yêu cầu công khai qua các kênh chính thức (tin nhắn, email, mạng xã hội).
- Gửi đơn kiến nghị lên ngân hàng để kiểm tra dòng tiền nếu có cơ sở nghi ngờ.
- Báo cáo lên cơ quan chức năng (công an, cơ quan thuế) nếu nghi ngờ có dấu hiệu lạm dụng hoặc chiếm đoạt tài sản.
Tương tự, luật sư Lê Trung Phát, Giám đốc Hãng luật Lê Trung Phát (Đoàn Luật sư TP.HCM) cũng chia sẻ trên Người Lao Động, cá nhân kêu gọi quyên góp từ thiện có trách nhiệm công khai, minh bạch số tiền nhận được và cách sử dụng số tiền đó. Việc công khai này có thể thực hiện bằng cách tự lập danh sách hoặc yêu cầu ngân hàng cung cấp sao kê tài khoản để đảm bảo tính minh bạch và khách quan.
Như vậy, người ủng hộ từ thiện hoàn toàn có quyền yêu cầu sao kê để đảm bảo số tiền từ thiện được sử dụng đúng mục đích. Nếu mẹ bé Bắp và Phạm Thoại không minh bạch, họ có thể bị xử lý theo quy định của pháp luật về lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản hoặc thiếu trách nhiệm trong quản lý tài chính từ thiện.
