Lóc động mạch chủ, một trong những nguyên nhân chính gây đột tử ở người trẻ
Ngày 31/1, thông tin từ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: Trong năm 2022, bệnh viện đã tiếp nhận và phẫu thuật điều trị 101 bệnh nhân bị lóc động mạch chủ type A cấp tính với tỷ lệ tai biến biến chứng thấp, tỷ lệ tử vong là dưới 10%. Đây là kết quả tương đương với các trung tâm lớn trên thế giới.
Riêng trong vòng một tuần qua, các bác sĩ của bệnh viện đã tiếp nhận và điều trị 10 ca tổn thương động mạch chủ, trong đó có 3 ca lóc động mạch chủ type A cấp tính, 2 ca chấn thương eo động mạch chủ, 2 ca vỡ phình động mạch chủ bụng dưới thận, 3 ca lóc động mạch chủ type B cấp tính.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phùng Duy Hồng Sơn, Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch và lồng ngực: Lóc động mạch chủ type A cấp tính là bệnh lý ngoại khoa nguy hiểm và là một trong những nguyên nhân chính gây ra đột tử ở người khỏe mạnh. Bệnh thường xuất hiện ở những người có bệnh lý nền như cao huyết áp, một số bệnh bẩm sinh của mô liên kết như hội chứng Marfan, thường xảy ra nhiều hơn khi thay đổi thời tiết từ nóng sang lạnh.
Bệnh có các biểu hiện như: Cơn đau đột ngột vùng ngực hoặc bụng phía sau cột sống thắt lưng, cơn đau đột ngột dữ dội có thể lan từ bụng lên ngực hoặc từ ngực xuống bụng gây choáng ngất vã mồ hôi lạnh. Các nghiên cứu cho thấy trong ngày đầu tiên có khoảng 20-30% bệnh nhân tử vong, trong 48 giờ đầu có 50%, tỷ lệ sống sót sau mộ tháng khoảng 10% nếu không được điều trị kịp thời.
Với sự phát triển của y học, nhiều bệnh lý đã được điều trị bằng can thiệp nội mạch, tuy nhiên với lóc động mạch chủ type A cấp tính thì phẫu thuật cấp cứu vẫn là biện pháp duy nhất giúp cứu tính mạng của người bệnh.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Ước, Giám đốc Trung tâm Tim mạch và lồng ngực cho biết, tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, việc triển khai mổ cấp cứu cho các bệnh nhân lóc động mạch chủ type A cấp tính được thực hiện thường quy 24/24h ngay khi bệnh nhân được nhập viện, không cần phải chờ đợi. Bệnh viện đã ứng dụng nhiều kỹ thuật hiện đại khác nhau nhằm giảm tỷ lệ biến chứng, tăng tính triệt để trong phẫu thuật như sử dụng kỹ thuật vòi voi đông cứng.
Không chỉ điều trị bệnh nhân ở giai đoạn cấp, bệnh viện đã tổ chức theo dõi bệnh nhân sát sau phẫu thuật nhằm giải quyết kịp thời các tiến triển của phần động mạch chủ ngực và bụng chưa được can thiệp.
“Việc tiếp cận giải quyết các phần động mạch chủ còn lại bằng can thiệp nội mạch, phẫu thuật, hybrid tùy thuộc theo thương tổn, cá thể hoá từng bệnh nhân đã mang lại lợi ích tối đa cho người bệnh và tránh được những biến chứng không mong muốn. Đây là một ưu thế tuyệt đối của các các bệnh nhân được điều trị tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Ước cho biết thêm.
Lóc động mạch chủ cấp tính hết sức nguy hiểm, có thể dẫn tới tử vong nhanh chóng do vỡ vào khoang màng tim, màng phổi hay suy tim cấp. Bệnh khi phát hiện thường phải phẫu thuật hoặc can thiệp, nhiều trường hợp phải mổ cấp cứu. Tuy nhiên nếu phát hiện sớm, kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ, hoàn toàn có thể phòng và điều trị tốt loại bệnh đặc biệt phức tạp này.
Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo, người bệnh cần loại bỏ các thói quen sinh hoạt có hại như: hút thuốc lá, thuốc lào; kiểm soát tốt tăng huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao; Hạn chế bia, rượu.
Tất cả các bệnh nhân lóc động mạch chủ, dù chưa được can thiệp, phẫu thuật hoặc đã can thiệp, phẫu thuật đều phải đi khám kiểm tra định kỳ theo hẹn. Khám sàng lọc cho người thân của những người bệnh đã được bác sĩ kết luận là bệnh động mạch chủ di truyền. Khi được cơ sở tuyến dưới chẩn đoán lóc động mạch chủ cần được chuyển đến bệnh viện có khả năng điều trị thực sự, tránh chuyển qua nhiều tuyến sẽ mất cơ hội của bệnh nhân.
