Đừng vội nói "Con nít mà biết gì" khi trẻ hỏi "Mẹ ơi, nhà mình giàu không"? Bố mẹ thông thái sẽ trả lời theo cách này
Việc cho trẻ hiểu về tình hình tài chính của gia đình là một vấn đề cần được xem xét kỹ lưỡng.
Việc giáo dục trẻ về tài chính là một chủ đề ngày càng được quan tâm trong xã hội hiện đại. Nhiều bậc phụ huynh băn khoăn không biết có nên cho trẻ hiểu về tình hình tài chính của gia đình hay không.
Một số ý kiến cho rằng, khi trẻ được tiếp xúc với tình hình tài chính gia đình, sẽ hiểu hơn về giá trị của tiền bạc và cách quản lý tài chính. Điều này giúp trẻ hình thành thói quen tiết kiệm và chi tiêu hợp lý từ nhỏ.
Hay việc hiểu biết về tài chính giúp trẻ có khả năng đưa ra quyết định đúng đắn hơn trong các tình huống liên quan đến tiền bạc, chẳng hạn như khi mua sắm hay đầu tư. Đi sâu hơn, trẻ hiểu được nguồn gốc của tiền và cách sử dụng nó sẽ trở nên độc lập hơn khi lớn lên. Từ đó biết cách lập kế hoạch tài chính cho bản thân và không phụ thuộc vào người khác.
Trong khi số khác giữ quan điểm “Trẻ con biết gì mà hỏi mấy chuyện này?”“Con còn nhỏ, con lo việc của con đi”, “Đừng lo chuyện của người lớn”, để “bảo vệ”, không muốn con phải bận tâm tới chuyện của người lớn quá sớm.
Từ những quan điểm khác biệt trên, chúng ta dễ dàng nhận thấy việc cho trẻ hiểu về tình hình tài chính của gia đình là một vấn đề cần được xem xét kỹ lưỡng.
Nếu được giáo dục đúng cách, trẻ phát triển nhận thức tài chính tốt, trở nên độc lập và tự tin hơn trong cuộc sống. Tuy nhiên, bố mẹ cần lưu ý cách tiếp cận và thông tin để đảm bảo trẻ có một nền tảng vững chắc mà không gây áp lực hay lo lắng.
Trẻ hỏi "Mẹ ơi, nhà mình có giàu không?" "Nhà mình có bao nhiêu tiền?" Bố mẹ nên trả lời thế nào? Có nên thành thật với con về tình hình tài chính của gia đình?
Về vấn đề này sẽ tùy vào quan điểm, phương pháp nuôi dạy từ bố mẹ. Có gia đình bố mẹ chủ động bày tỏ cho biết về tình hình tài chính, nhưng cũng có gia đình tin rằng trẻ chưa được trang bị đủ về khả năng, nhận thức về câu chuyện giàu nghèo hay tiền bạc, nên bố mẹ sẽ giấu đi. Hay cũng có gia đình không che giấu, nhưng cũng không thể hiện rõ cho trẻ biết về khoản tiền, tài sản...
Hiện nay vấn đề này vẫn tạo ra một số tranh luận. Tuy nhiên, bố mẹ có thể xem xét tùy theo độ tuổi, đặc điểm tính cách của trẻ... để quyết định có nên cho trẻ biết sự thật hay không.
Thực tế, bố mẹ có thể hoàn toàn từ chối với lý do "Đây không phải là tiền con làm ra, vậy nên bố mẹ chưa nói, đến thời điểm thích hợp con đủ nhận thức, trưởng thành, bố mẹ sẽ cho con biết".
Nhiều trẻ có khả năng giữ bí mật không tốt. Nếu bố mẹ quan sát thấy trẻ kể bất kỳ chuyện gì với ông bà, hàng xóm nghe, lúc này nên thận trọng, bởi trẻ có thể vô tư kể về số tiền, hay tài sản mà gia đình đang có.
Đặt trường hợp bố mẹ trả lời theo 2 kiểu “Nhà mình nghèo rớt mồng tơi!” hoặc “Thích gì mua nấy, nhà mình nhiều tiền lắm!”, theo 2 kiểu này sẽ tác động đến trẻ thế nào?
Đặt trường hợp bố mẹ không thành thật: Ví dụ, “Nhà mình nghèo rớt mồng tơi!” nhưng thực tế điều kiện kinh tế gia đình đầy đủ, sẽ gây ra suy nghĩ và hành vi không đáng có ở trẻ.
Đâu tiên, bố mẹ nói "Nhà mình nghèo rớt mồng tơi!" sẽ khiến cho trẻ sinh ra cảm giác tự ti, không bằng người khác, hoặc thậm chí khủng hoảng, lo lắng.
Nhiều thân chủ trước đây tôi từng làm việc gặp các vấn đề về bản sắc cá nhân, giá trị bản thân... xuất phát từ tuổi thơ tin rằng mình nghèo đói. Bởi bố mẹ chưa bao giờ cho trẻ tiền tiêu vặt, mua đồ mới... Trẻ cảm thấy xấu hổ với bạn bè về hoàn cảnh của mình. Thậm chí trẻ tin rằng mình không đáng có mặt trên cuộc sống này, tự trách bản thân.
Tuy nhiên, bố cũng không nên nói “Thích gì mua nấy, nhà mình nhiều tiền lắm!” tạo ra bên trong trẻ niềm tin rằng "Khi ai đó giàu có, họ có thể làm bất cứ điều gì mình thích", nhưng thực tế cuộc sống không đơn giản như vậy, bởi nhu cầu vô hạn, trong khi đó những thứ chúng ta cần thì có hạn.
Kèm theo đó, những điều chúng ta thích sẽ tăng lên mỗi ngày. Vì vậy, nếu triết lý sống này in sâu trong tâm trí đứa trẻ chưa có khả năng kiếm tiền, sẽ tạo ra nhiều hệ lụy tiềm ẩn. Do đó, cả hai trường hợp đều gây ra vấn đề về nhận thức của trẻ.
Khi trẻ hỏi "Mẹ ơi, nhà mình có giàu không?" "Nhà mình có bao nhiêu tiền?" theo góc nhìn từ chuyên gia điều đứa trẻ muốn biết là gì?
Nếu trẻ hỏi câu này sau khi gặp vấn đề về bạn bè. Ví dụ, bạn bè trên lớp khoe "Nhà tớ giàu lắm" "Bố tớ có nhiều xe"... Và trẻ cũng muốn kiểm chứng về bản thân, trong trường hợp này bố mẹ nên thành thật kể trẻ nghe về điều kiện tài chính gia đình "Con muốn biết điều này để bày tỏ với bạn bè đúng không?" Bố mẹ nên nhẹ nhàng khéo léo điều chỉnh lại, giúp trẻ hiểu rằng giá trị của một người không thể quy đổi bằng tiền. Và một người bạn tốt không có nghĩa phải có tiền hoặc độ giàu tương đương mới là tốt.
Khi trẻ không gặp phải vấn đề bạn bè đồng trang lứa, tự trẻ suy tư để phát triển theo hướng khác. Ví dụ, trẻ đầu tuổi dậy thì với mong muốn được bạn thân đánh giá cao, hay trẻ suy nghĩ về trường đại học trong tương lai, có nên du học, bố mẹ có điều kiện cho mình đi học không... Với mục đích tích cực.
Lúc này bố mẹ nên trò chuyện rõ với trẻ "Bố mẹ không đủ tiền để cho con đi du học, nhưng con hoàn toàn có thể cố gắng học tốt ngay từ bây giờ để tìm kiếm học bổng" Hay "Con không cần quá lo lắng về khóa học này, bố mẹ nhận thấy giá khá cao, nhưng nếu sau khi học xong giúp con trang bị thêm kiến thức, kỹ năng.. Bố mẹ và con cùng tham khảo, trước khi chúng ta quyết định dùng số tiền này để đầu tư giúp con phát triển.
Bố mẹ sẽ tìm ra động cơ bên trong, trẻ có suy nghĩ tích cực hay chưa chuẩn, để từ đó uốn nắn phù hợp.
Làm thế nào bố mẹ dạy trẻ hiểu về hoàn cảnh kinh tế gia đình, rộng hơn xây xây dựng tư duy tài chính đúng đắn cho con trong tương lai?
Bố mẹ nên hiểu một số quy luật và dạy trẻ thông qua vấn đề tài chính trong gia đình.
- Tiền rất cần thiết, nhưng không phải là tất cả trong cuộc sống của trẻ.
- Khi trẻ chi tiêu cho các nhu cầu đúng đắn, đó là đầu tiên để phát triển tư duy tài chính lành mạnh, bố mẹ có thể tập luyện cùng trẻ thông qua việc mua quần áo, đồ chơi, dụng cụ học tập... Bố mẹ lồng ghép vào tình huống thực tế cuộc sống, nhằm hướng dẫn trẻ hiểu tiền bạc không dễ làm ra, và người lớn thường vất vả để kiếm tiền theo các cách khác nhau, Vì vậy, nghĩa vụ của trẻ là sử dụng tiền một cách chính đáng.
- Giúp trẻ định hình từ ban đầu, tư duy cơ bản tiền là phương tiện chứ không phải mục đích sống. Trẻ lớn lên trưởng thành đi làm kiếm tiền để chăm sóc, đáp ứng nhu cầu của bản thân, giúp đỡ những người xung quanh, phát triển bản thân, tích lũy tài sản cho tương lai...
