Có tâm lý e dè dẫn tới thiếu thuốc, trang thiết bị y tế
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị y tế là do nhu cầu khám chữa bệnh của người dân tăng vọt.
Đồng thời, có tâm lý e dè của một số đơn vị, người đứng đầu đơn vị trong việc mua sắm; một số đơn vị của Bộ Y tế vừa qua cũng đã quá tập trung vào công tác phòng chống dịch.
Ngày 20/9, tiếp tục chương trình phiên họp chuyên đề pháp luật, UBTV Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi).
So với Luật Đấu thầu hiện hành, dự thảo luật đã sửa đổi 85 Điều, bổ sung mới 05 Điều, giữ nguyên 02 Điều, bãi bỏ 11 Điều.
Theo đó, một trong những vấn đề được quan tâm là đấu thầu tập trung mua thuốc, trang thiết bị y tế.
Giải trình tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, Luật Đấu thầu chưa có quy định về việc mua sắm thông qua các tổ chức quốc tế với thuốc, vaccine, trang thiết bị vật tư y tế...
Trong lĩnh vực y tế, các gói thầu có quy mô nhỏ như xử lý nước thải y tế, nguy hại, mua thuốc, vật tư y tế không thể xác định trước được số lượng do hoàn toàn phụ thuộc vào tình hình thực tế, bệnh nhân đến khám. Chính vì vậy, không thể áp dụng hợp đồng trọn gói. Thời gian thực hiện hợp đồng, mua sắm thường xuyên chỉ áp dụng cho 01 năm cũng gây khó khăn, mất thời gian để lựa chọn nhà thầu.
Cũng theo Thứ trưởng, hệ thống văn bản hướng dẫn về mua sắm thường xuyên chưa được ban hành đầy đủ. Các khái niệm theo Luật Ngân sách, Luật Quản lý và sử dụng tài sản công và Luật Đấu thầu chưa thống nhất như dự toán chi, dự toán mua sắm, thẩm quyền... Điều này dẫn tới việc vận dụng, áp dụng gặp nhiều khó khăn.
Tiếp đó, Thứ trưởng Bộ Y tế đã có thông tin về nguyên nhân của việc thiếu thuốc, vật tư y tế và trách nhiệm của Bộ Y tế.
Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, có rất nhiều nguyên nhân của việc thiếu thuốc, trang thiết bị y tế bao gồm cả chủ quan và khách quan. Thứ nhất, Bộ Y tế mất nhiều thời gian trong việc tập hợp lại số liệu trên toàn quốc về thuốc, vật tư.
Thứ hai, sau dịch Covid-19, nhu cầu khám chữa bệnh của người dân tăng vọt. Nhiều đơn vị thống kê so với cùng kỳ đã tăng từ 40-60%. Như vậy dự tính, dự trù về thuốc, vật tư y tế không sát, vượt nhu cầu so với thực tế.
Nguyên nhân thứ ba mà Thứ trưởng nêu ra là do dịch bệnh trên toàn thế giới đã làm đứt gãy chuỗi cung ứng.
Thứ tư, có tâm lý e dè của một số đơn vị, người đứng đầu đơn vị trong việc mua sắm thuốc, vật tư y tế.
Thứ năm, Thứ trưởng cho biết, khách quan là do một số đơn vị của Bộ Y tế vừa qua quá tập trung vào công tác phòng chống dịch, người ít mà việc thì nhiều...
Để giải quyết việc thiếu thuốc, ông Thuấn cho biết Bộ Y tế đã giải quyết được được 86/106 loại thuốc thầu tập trung. Với thuốc biệt dược đã đàm phán được 19/65 loại, còn lại những thuốc khác trong thời gian tới sẽ hoàn thiện.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng dự kiến chỉnh sửa Thông tư 15, theo đó phân cấp phân quyền nhiều hơn cho cấp dưới. Các danh mục thuộc dự kiến cũng được thu nhỏ lại.
Tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cũng cho biết, khi nhắc đến tiêu cực trong đấu thầu, nhiều người sẽ nghĩ đến tình trạng "quân xanh, quân đỏ" và nhiều gian lận tiêu cực. Trong đánh giá của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cũng xác định đấu thầu là lĩnh vực có nhiều nguy cơ về tham nhũng.
Do vậy, bà Nga đề nghị nhân dịp này phải xác định rõ tình trạng tiêu cực, tham nhũng trong đấu thầu thời gian qua có do luật không? Nếu có thì nằm ở đâu và sửa ra sao.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp phân tích tham nhũng tiêu cực chỉ có 02 nguyên nhân. Trong đó, có thể do tổ chức thực hiện đấu thầu không đúng quy định pháp luật. Và nguyên nhân thứ 2 mà Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nhắc đến là do luật. Vì vậy cần xác định nguyên nhân để làm rõ.